Tham dự Đại hội có các đồng chí: Nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười, Lê Khả Phiêu, Nông Đức Mạnh; Chủ tịch nước Trương Tấn Sang; nguyên Chủ tịch nước: Lê Đức Anh, Trần Đức Lương; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng; nguyên Thủ tướng Chính phủ Phan Văn Khải; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng; nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Văn An; các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch nước, nguyên Phó Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch Quốc hội, nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội; các Ban, bộ ngành Trung ương; đại diện lãnh đạo các tỉnh, thành phố: Hồ Chí Minh, Phú Thọ, Thái Nguyên, Bắc Ninh, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, Hà Nam, Hòa Bình; các mẹ Việt Nam Anh hùng, Anh hùng lực lượng vũ trang, Anh hùng lao động; công dân Thủ đô ưu tú….

Phát biểu khai mạc Đại hội, đồng chí Phạm Quang Nghị, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Hà Nội nhấn mạnh: Đại hội đại biểu lần thứ XVI Đảng bộ Thành phố có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong đời sống chính trị của Đảng bộ và nhân dân Thủ đô, được toàn Đảng và nhân dân cả nước quan tâm theo dõi, Đại hội đánh dấu chặng đường xây dựng, phát triển Thủ đô sau 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XV và sau hơn 7 năm thực hiện Nghị quyết 15 của Quốc hội khóa XII về điều chỉnh, mở rộng địa giới hành chính Thủ đô, khẳng định bước trưởng thành và phát triển toàn diện của Thủ đô Hà Nội trong quá trình đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, chủ động hội nhập quốc tế.

Xuất phát từ vị trí, yêu cầu, nhiệm vụ quan trọng của Đại hội, đồng chí Phạm Quang Nghị yêu cầu các đại biểu tập trung trí tuệ, thảo luận đóng góp được nhiều ý kiến xây dựng các Văn kiện Đại hội XVI Đảng bộ Thành phố và các dự thảo Văn kiện Đại hội XII của Đảng. Về bầu cử Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố khóa XVI, nhiệm kỳ 2015 - 2020 và bầu Đoàn đại biểu của Đảng bộ Thành phố đi dự Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, đồng chí Phạm Quang Nghị đề nghị Đại hội sẽ sáng suốt lựa chọn các đồng chí có đủ tiêu chuẩn, phẩm chất và năng lực; có tinh thần trách nhiệm cao; có tư duy đổi mới; những người luôn đặt lợi ích chung của Đảng và nhân dân lên trên lợi ích cá nhân để bầu vào Ban Chấp hành Đảng bộ Thành phố khóa XVI; đáp ứng yêu cầu về số lượng và cơ cấu, tỷ lệ cán bộ trẻ, cán bộ nữ theo chỉ đạo của Bộ Chính trị; vừa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cấp bách trước mắt, vừa đảm bảo có sự kế thừa, chuyển tiếp và phát triển, để có sự kết hợp tốt nhất về độ tuổi và kinh nghiệm giữa các thế hệ cán bộ; lãnh đạo, tổ chức thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XVI Đảng bộ Thành phố…

Báo cáo chính trị của Ban Chấp hành Đảng bộ Hà Nội khóa XV, nhiệm kỳ 2010 – 2015 do đồng chí Nguyễn Thế Thảo, Ủỷ viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội trình bày nêu rõ: Trong 5 năm qua, dù còn nhiều khó khăn, thách thức nhưng kinh tế Thủ đô tiếp tục phát triển và đạt mức tăng trưởng khá. Thành ủy đã tập trung lãnh đạo, thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách lớn về phát triển kinh tế. Tổng sản phẩm trên địa bàn bình quân 5 năm 2011-2015 ước tăng 9,23%, gấp 1,58 lần mức tăng bình quân chung của cả nước. Quy mô tổng sản phẩm trên địa bàn năm 2015 theo giá hiện hành ước đạt khoảng 27,6 tỷ USD, bình quân thu nhập đầu người khoảng 3.600 USD, tăng gấp 1,8 lần so với năm 2010.

Vấn đề quy hoạch, xây dựng, quản lý, phát triển đô thị có tiến bộ rõ rệt. Đã hoàn thành và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đồng bộ Chiến lược, Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội Thủ đô, Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050. Lĩnh vực xây dựng và quản lý đô thị có nhiều tiến bộ, nhiều vấn đề dân sinh bức xúc được tập trung giải quyết tốt hơn. Kết cấu hạ tầng đô thị được đầu tư nâng cấp, hoàn thiện và mở rộng theo hướng hiện đại...

Công tác xây dựng nông thôn mới đạt kết quả tích cực. Trong 5 năm qua, Hà Nội đã huy động bình quân khoảng 5.800 tỷ đồng/năm cho đầu tư xây dựng nông thôn mới. Thu nhập bình quân đầu người ở nông thôn tiếp tục tăng lên, năm 2015 ước đạt 33 triệu đồng/người/năm, gấp 2 lần so với năm 2011. Dự kiến đến cuối năm 2015, toàn Thành phố có 179/386 xã đạt chuẩn nông thôn mới, chiếm 46,4% tổng số xã, gấp hơn 2 lần chỉ tiêu cả nước. Tỷ lệ xã có đường ô tô đến trụ sở được bê tông hóa đạt 100%; đường trục thôn và liên thôn được bê tông hóa đạt 95%.

Trong lĩnh vực phát triển văn hóa - xã hội, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực có nhiều tiến bộ; nhiều chỉ tiêu về văn hóa, giáo dục - đào tạo, thể thao thành tích cao, tiếp tục dẫn đầu cả nước. An sinh xã hội, đào tạo nghề, giải quyết việc làm, nhất là khu vực nông thôn được quan tâm; các vấn đề xã hội như giảm nghèo, hỗ trợ người tàn tật, chăm lo chính sách đối với người có công được thực hiện có hiệu quả; chất lượng cuộc sống của nhân dân được cải thiện rõ rệt. Chính trị - xã hội ổn định, quốc phòng, an ninh được củng cố, trật tự an toàn xã hội có chuyển biến tích cực...

Công tác xây dựng Đảng được đặc biệt chú trọng, tạo được chuyển biến tích cực; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng bộ. Công tác chỉ đạo thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” gắn với tiếp tục đẩy mạnh học tập, làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh được tiến hành đồng bộ và đạt nhiều kết quả quan trọng. Hà Nội là đơn vị tiên phong, vận dụng và thực hiện sáng tạo, với nhiều cách làm mới để tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết có hiệu quả cao.

Báo cáo chính trị cũng thẳng thắn đề cập tới những hạn chế, khuyết điểm tồn tại trong giai đoạn vừa qua, trong đó có 7 hạn chế đáng chú ý cần được tập trung khắc phục trong giai đoạn tới: Kinh tế phát triển chưa tương xứng với tiềm năng và thế mạnh của Thủ đô, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh nhìn chung còn thấp. Công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý, phát triển đô thị, một số lĩnh vực chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển Thủ đô. Lĩnh vực văn hóa - xã hội phát triển chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp đẩy mạnh CNH - HĐH và chưa tương xứng với vị thế, vai trò Thủ đô. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của một số cấp ủy, tổ chức đảng chưa ngang tầm yêu cầu nhiệm vụ chính trị và chưa theo kịp đòi hỏi của thực tiễn; tính gương mẫu, tinh thần trách nhiệm, ý thức phục vụ nhân dân của một bộ phận cán bộ, đảng viên, kể cả cán bộ lãnh đạo, quản lý chưa cao; tình trạng suy thoái về phẩm chất, đạo đức, lối sống và các biểu hiện tiêu cực khác trong một bộ phận cán bộ, đảng viên chậm được khắc phục…

Thay mặt Bộ Chính trị, phát biểu chỉ đạo Đại hội, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, Đại hội Đảng bộ lần thứ XVI của Hà Nội rất quan trọng không chỉ với Hà Nội mà với cả nước. Bởi Hà Nội là trung tâm đầu não về chính trị, kinh tế, giáo dục, văn hóa của cả nước. Tổng Bí thư nhiệt liệt chúc mừng, biểu dương những kết quả lớn mà Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Thủ đô Hà Nội đã đạt được trong những năm qua.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đánh giá, Đảng bộ Hà Nội đã vận dụng sáng tạo đường lối đổi mới của Đảng, bám sát thực tiễn phong phú, sinh động của Thủ đô; đạt được nhiều thành tựu rất quan trọng, tạo sự chuyển biến toàn diện, rõ rệt trên các lĩnh vực của đời sống xã hội Thủ đô, đóng góp tích cực vào những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử của cả nước, xứng đáng với vai trò, trách nhiệm và vị thế của Thủ đô.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề nghị các đại biểu cần đi sâu phân tích, làm rõ nguyên nhân những yếu kém, khuyết điểm, những kinh nghiệm thực tiễn của nhiệm kỳ qua để có cơ sở đề ra các biện pháp phát huy ưu điểm, khắc phục khuyết điểm trong thời gian tới.

Tán thành với những giải pháp, phương hướng mà Đảng bộ Hà Nội nêu trong Đại hội và cũng là quyết tâm chính trị của Đảng bộ Thủ đô trong nhiệm kỳ 2015 – 2020, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nêu rõ, Đảng bộ Hà Nội cần phát huy truyền thống văn hiến, anh hùng, vai trò, vị thế của Thủ đô, quán triệt sâu sắc các nghị quyết, kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, các quy hoạch, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, chủ động phát huy nội lực, tiềm năng, thế mạnh, những thành tựu và kinh nghiệm từ tổng kết thực tiễn. Đảng bộ Thủ đô cần nêu cao tinh thần năng động, sáng tạo hơn nữa, tiếp tục đổi mới tư duy, phong cách lãnh đạo, điều hành bảo đảm hiệu quả, thiết thực; xác định rõ nhiệm vụ trọng tâm, trọng điểm và những giải pháp khả thi để tập trung chỉ đạo thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội.

Tổng Bí thư nhấn mạnh, tiếp tục giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm an ninh và trật tự xã hội, bảo vệ an toàn tuyệt đối các cơ quan đầu não, các hoạt động của Đảng và Nhà nước, các hoạt động đối ngoại quốc gia, các sự kiện chính trị lớn diễn ra trên địa bàn; xây dựng thế trận lòng dân, kiên quyết đấu tranh làm thất bại các hoạt động chống phá của các thế lực xấu, thù địch, phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội, chủ động có các phương án phòng ngừa và kịp thời xử lý các vấn đề phức tạp nảy sinh, không để bị động bất ngờ.

Hà Nội ngàn năm văn hiến là bộ mặt, là niềm tự hào của quốc gia. Người Hà Nội phải sống thực sự có văn hoá, tiêu biểu cho văn hoá của dân tộc. Đó là lối sống nhân ái, nghĩa tình, thuỷ chung, trong sáng, tôn trọng pháp luật. Trong điều kiện phát triển kinh tế thị trường mở cửa hội nhập, chúng ta càng phải đặc biệt chú trọng vấn đề này. Đây là bản chất của chế độ ta, là bản sắc của người Hà Nội. Bên cạnh việc giữ gìn phát huy các giá trị văn hoá truyền thống, cả vật thể và phi vật thể, sáng tác, sáng tạo các giá trị văn hoá mới, Hà Nội phải có sự chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa trong xây dựng người Hà Nội văn minh, thanh lịch… - Tổng Bí thư khẳng định.

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng yêu cầu Hà Nội đặc biệt chú trọng thực hiện tốt nhiệm vụ then chốt là xây dựng, chỉnh đốn Đảng, xây dựng hệ thống chính trị các cấp của Thành phố trong sạch, vững mạnh; tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) và Chỉ thị số 03 của Bộ Chính trị, trọng tâm là thực hiện nghiêm túc và nâng cao chất lượng tự phê bình và phê bình; phát huy tính tiên phong, gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp; kiên quyết phòng, chống, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và các biểu hiện tiêu cực khác trong cán bộ, đảng viên; chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, trước hết là người đứng đầu cấp ủy cơ quan, đơn vị thực sự gương mẫu, trong sạch vững mạnh…

 Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định, Thủ đô Hà Nội là nơi hội tụ, đứng chân của nhiều cơ quan Trung ương, nhiều cơ quan đại diện nước ngoài, xây dựng và phát triển thủ đô là trách nhiệm của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Hà Nội nhưng đồng thời cũng là trách nhiệm của Trung ương và cả nước. Vì vậy,Tổng Bí thư đề nghị Thành phố cần chủ động hơn nữa trong việc tranh thủ sự giúp đỡ của các Ban, bộ, ngành, Trung ương. Đồng thời, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đề nghị các Ban, bộ, ngành Trung ương cần phát huy hơn nữa trách nhiệm của mình đối với việc xây dựng Thủ đô Hà Nội, quan tâm phối hợp chặt chẽ hơn với thành phố, kịp thời tháo gỡ những khó khăn vướng mắc, nhất là về cơ chế, chính sách, quy hoạch, các nguồn lực đầu tư, đáp ứng tốt nhu cầu xây dựng và phát triển Thủ đô… 
 Hà Nội đã từng được ngợi ca, vinh danh với những tình cảm tốt đẹp: Hà Nội linh thiêng và hào hoa; Hà Nội văn hiến và anh hùng; Hà Nội niềm tin và hy vọng; Hà Nội là bộ mặt của quốc gia, là trái tim của cả nước; Hà Nội là Thủ đô của lương tri và phẩm giá con người; Thành phố vì hòa bình... Sinh thời, Bác Hồ cũng thường căn dặn: "Đảng bộ Hà Nội phải làm gương mẫu cho các đảng bộ khác". Tổng Bí thư mong rằng, với lịch sử văn hóa lâu đời và truyền thống cách mạng vẻ vang, với tinh thần đổi mới, dân chủ, kỷ cương, đoàn kết, trách nhiệm, Đảng bộ và nhân dân Hà Nội sẽ tranh thủ được thời cơ, vượt qua thử thách, chung sức, đồng lòng, ra sức phấn đấu xây dựng Thủ đô ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại, góp phần quan trọng cùng cả nước thực hiện thắng lợi các chủ trương, đường lối của Đảng, thực hiện xuất sắc lời căn dặn của Bác Hồ, xứng đáng với sự tin yêu, kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và nhân dân.

Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hà Nội làm việc đến hết ngày 3/11./.