Công trình thủy lợi bản Kéo,xã Nà Nghịu (Sông-Mã).

Trong những năm qua, hệ thống các công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh ta tiếp tục được đầu tư củng cố theo hướng kiên cố hóa, bảo đảm phục vụ phát triển nông nghiệp. Hiện, toàn tỉnh có 2.661 công trình thủy lợi, gồm 33 hồ chứa có dung tích trên 50 nghìn m3; 72 ao chứa có dung tích dưới 50 nghìn m3; 814 công trình đập dâng ngăn suối kiên cố hoá bằng bê tông và đá xây; 206 phai rọ thép; 1.535 phai tạm và 2.912 km kênh mương, đã kiên cố được 1.215km đạt 42%, 70 km đường ống. Hệ thống các công trình thuỷ lợi đảm bảo tưới tiêu chủ động cho trên 90% diện tích lúa hai vụ; tưới ẩm cho cây công nghiệp, rau màu và cấp nước cho nuôi trồng thủy sản và các ngành kinh tế khác. Tuy nhiên theo thống kê hiện có 60% công trình đầu mối chưa được kiên cố hóa, hơn 60% kênh tưới nước là kênh đất, trong điều kiện ở tỉnh miền núi, hàng năm mưa bão, lũ ống lũ quét làm thiệt hại rất lớn đến công trình thủy lợi, nguồn kinh phí để tu sửa, nâng cấp có hạn nên nhiều công trình xuống cấp, năng lực tưới tiêu giảm.

Những năm trước đây hệ thống bộ máy tổ chức quản lý khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi được giao cho Công ty cổ phần khai thác công trình thủy lợi đảm nhận 6 công trình có quy mô phức tạp, còn lại các công trình thủy lợi được giao cho các huyện, thành phố quản lý thông qua các trạm khai thác hoặc tổ thủy nông trực thuộc phòng nông nghiệp hoặc do xã quản lý và nguồn kinh phí chi cho công tác quản lý, bảo dưỡng các công trình chưa đáp ứng được nên chưa phát huy được hiệu quả các công trình thủy lợi trên địa bàn.

Khắc phục những tồn tại, Sở Nông nghiệp và PTNT đã tích cực tham mưu cho tỉnh về phân cấp quản lý, khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi gắn với thực hiện chính sách cấp bù miễn thủy lợi phí của Chính phủ. Đến nay tổ chức quản lý khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi đã được hình thành, ở cấp tỉnh đề án thành lập Công ty TNHH 1 thành viên để thực hiện nhiệm vụ quản lý khai thác những công trình có tính chất phức tạp đã được Chính phủ cho ý kiến phên duyệt; cấp huyện, thành phố từ năm 2013 đã thành lập Trạm khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi trực thuộc UBND cấp huyện, thành phố quản lý; cấp xã, phường hiện nay đã có 879 tổ, đội thủy nông cơ sở với 2.314 thành viên. Việc phân cấp, quản lý đã hạn chế tình trạng bỏ sót công trình, tình trạng đục phá kênh mương, sử dụng lãnh phí gây thất thoát nguồn nước. Bên cạnh đó, chính sách cấp bù thuỷ lợi phí đã có nguồn kinh phí để tổ chức kiện toàn bộ máy quản lý khai thác và có điều kiện để duy tu hệ thống công trình thuỷ lợi, hỗ trợ các tổ chức quản lý khai thác hệ thống thủy lợi bảo đảm hoạt động có hiệu quả, phát huy năng lực tưới tiêu và kèo dài tuổi thọ của các công trình thuỷ lợi. Năm 2015 tổng nguồn kinh phí cấp bù lợi phí toàn tỉnh là 36 tỷ 271 triệu đồng, ngoài chi cho công tác quản lý tại các Trạm, công ty, tổ thủy nông cơ sở, nguồn kinh phí trên 12 tỷ đồng đã sửa chữa 93 công trình thủy lợi, trong đó sửa chữa 22 đập đầu mối, làm mới 2 kè chắn đất và cầu máng, xây mới 9.328m kênh mương kiên cố và 1.093m đường ống. Công tác quản lý, khai thác và bảo vệ các công trình Thuỷ lợi đi vào hoạt động  đã đem lại hiệu quả rõ rệt trong công tác điều tiết nước phục vụ sản xuất. Năm 2015 diện tích cấp nước và tưới tiêu từ các công trình thủy lợi đạt trên 28.400 ha, trong đó tưới lúa 2 vụ đạt 27.000h; tưới ẩm gần 720ha và hơn 640 ha nuôi trồng thủy sản.

Năm 2016 được nhận định bước vào chu kỳ của El Nino, diễn biến thời tiết bất lợi, rét đậm, băng giá, nắng nóng có khả năng gây khô hạn, trong khi nhiều hồ chức nước lớn như : Hồ bản Mòn huyện Mai Sơn, hồ Mường Lựm huyện Yên Châu, hồ Lái Bay Thuận Châu nước trong hồ chỉ đạt khoảng 80% dung tích, cá biệt có hồ Bản Bon và Đen Phường huyện Mai Sơn mực nước hồ chỉ trên mực nước chết 1-2m nên công tác điều tiết nước gặp khó khăn không nhỏ. Chính vì vậy phòng chống hạn nói chung, công tác quản lý, khai thác công trình thủy lợi bảm đảm chống hạn nói riêng tiếp tục được ngành Nông nghiệp và PTNT tập trung chỉ đạo.Trong đó tập trung thực hiện các giải pháp nâng cao hiệu qủa công tác quản lý, khai thác và bảo vệ các công trình thủy lợi phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, như: Tiếp tục củng cố ổn định bộ máy tổ chức khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi trong toàn tỉnh, sớm thành lập Công ty TNHH Nhà nước một thành viên quản lý khai thác công trình thủy lợi; bố trí sắp xếp hợp lý lực lượng quản lý khai thác thủy lợi từ huyện đến cơ sở; tăng cường công tác tổ chức tập huấn, hướng dẫn nghiệp vụ trong quản lý, vận hành, khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi ; tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, chủ trương, cơ chế chính sách về khải thác, bảo vệ công trình; hướng dẫn thực hiện về cấp bù thủy lợi phí; tăng cường vai trò của cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực quản lý, khai thác công trình thủy lợi, thường xuyên kiểm tra, thanh tra về chất lượng, an toàn các công trình thủy lợi, chất lượng cung cấp dịch vụ tưới của các tổ chức quản lý khai thác...

Củng cố ổn định bộ máy tổ chức khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi và thực hiện tốt chính sách cấp bù thủy lợi phí đã và đang đáp ứng nhu cầu cung cấp nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt của nhân dân, giảm thiểu ảnh hưởng do hạn hán gây ra trên địa bàn tỉnh, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp bền vững.