Tài liệu tuyên truyền của một công ty bán hàng đa cấp tại Sơn La.

Lời nói của người trong cuộc

Theo thông tin từ Sở Công thương cung cấp: Công ty liên kết Việt có trong danh sách thông báo hoạt động ở tỉnh từ ngày 31-3-2015. Địa điểm hoạt động tại số nhà 07, ngõ 01, phường Tô Hiệu (Thành phố). Người liên hệ tên L.T.L. Tuy nhiên, không có thông tin báo cáo về tình hình hoạt động bán hàng đa cấp trên địa bàn tỉnh trong năm 2015. Để tìm hiểu rõ hơn, chúng tôi đã tìm gặp người đăng ký liên hệ tên L.T.L, hiện đang sống ở tổ 7, phường Chiềng Lề (Thành phố) để trao đổi thông tin và được chị L.T.L kể: Tôi tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp của Công ty liên kết Việt thông qua một người bạn thân quê ở Bắc Ninh giới thiệu Công ty liên kết Việt trực thuộc Bộ Quốc phòng. Ngay lần đầu tới thăm trụ sở và tham gia hội nghị chia thưởng của Công ty liên kết Việt ở Hà Nội, tôi đã tin ngay bởi thấy nhiều người đều mặc trang phục quân đội, ở trụ sở có Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ và có đầy đủ giấy tờ cấp phép kinh doanh của các cơ quan chức năng. Đến ngày 1-1-2015, tôi đã đăng ký đứng tên đại diện Văn phòng cho Công ty liên kết Việt tại Sơn La. Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động, tôi thấy nhiều biểu hiện không bình thường của Công ty liên kết Việt, cùng với sức ép từ gia đình ngăn cấm, đến tháng 4-2015, tôi đã nộp đơn xin nghỉ. Tuy nhiên, lãnh đạo Công ty liên kết Việt đã tìm nhiều cách trì hoãn để giữ tôi ở lại. Đến tháng 8-2015, do không được Công ty liên kết Việt giải quyết cho nghỉ, tôi đã tự ý bỏ không tham gia bán hàng đa cấp nữa và gửi đơn xin chấm dứt hoạt động Văn phòng tới Sở KH&ĐT tỉnh.

Theo chị L.T.L, trong thời gian hoạt động ở tỉnh, đã có vài chục người tham gia mạng lưới đa cấp của Công ty liên kết Việt với tổng số khoảng 900 mã hàng đã được bán, mỗi mã hàng trị giá 8,6 triệu đồng, tương đương với tổng số tiền hơn 7,7 tỷ đồng. Chị L.T.L cho rằng bản thân mình đã bị lừa và cũng bị mất vài trăm triệu đồng. Bởi với những chiêu thức lừa gạt của Công ty liên kết Việt thì người dân khó có thể nhận biết. Do vậy, rất mong các cơ quan chức năng sớm có biện pháp hữu hiệu ngăn chặn những hành vi biến tướng của bán hàng đa cấp để bảo vệ quyền lợi cho người dân. Đồng thời, cần có những cảnh báo để người dân không nên tham gia mạng lưới bán hàng đa cấp khi chưa hiểu rõ về lĩnh vực này.

Hoạt động bán hàng đa cấp ở tỉnh

Ngoài Công ty liên kết Việt, đến nay ở tỉnh ta còn có 16 doanh nghiệp bán hàng đa cấp khác cũng có thông báo hoạt động, như: Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy, Công ty TNHH AMWAY Việt Nam, Công ty TNHH Unicity Việt Nam, Công ty cổ phần tập đoàn liên kết Việt Nam, Công ty cổ phần đầu tư sản xuất và thương mại MLM Việt Nam, Công ty TNHH nhượng quyền thương mại Thăng Long, Công ty cổ phần liên kết tri thức... Tổng số người đã tham gia bán hàng đa cấp lên đến gần 3.000 người, doanh thu bán hàng trong năm 2015 của các doanh nghiệp đa cấp đạt hơn 20 tỷ đồng. Trong đó, Công ty TNHH Thiên Ngọc Minh Uy có số lượng người tham gia bán hàng đa cấp đông nhất với tổng số 1.295 người, doanh thu bán hàng đa cấp trên địa bàn năm 2015 của Công ty đạt trên 12,9 tỷ đồng. Đứng thứ hai là Công ty TNHH AMWAY Việt Nam với 546 người tham gia, doanh thu bán hàng đa cấp trên địa bàn năm 2015 đạt hơn 3,6 tỷ đồng. Đứng thứ ba là Công ty TNHH nhượng quyền thương mại Thăng Long với 532 người tham gia, doanh thu bán hàng đa cấp trên địa bàn năm 2015 đạt hơn 1,6 tỷ đồng...

Từ danh sách của Sở Công thương cung cấp về tên doanh nghiệp, thời gian bắt đầu hoạt động, địa điểm đăng ký hoạt động tại địa phương và tên người liên hệ, phóng viên tiếp tục tìm hiểu thực tế và thấy thông tin đăng ký của một số doanh nghiệp không đúng. Điển hình là Công ty cổ phần tập đoàn liên kết Việt Nam, thời gian đăng ký hoạt động từ ngày 10-6-2015, tại tổ 11, phường Chiềng Lề, Thành phố, người liên hệ tên là Trần Thị Thu Hiền cùng số điện thoại di động. Đến nay, Công ty cổ phần tập đoàn liên kết Việt Nam đã có 16 người tham gia bán hàng đa cấp, doanh thu bán hàng đa cấp năm 2015 trên địa bàn tỉnh đạt hơn 140 triệu đồng. Tuy nhiên, khi phóng viên tới tìm hiểu thì chủ hộ của địa chỉ nói trên rất bất ngờ và tỏ ra bức xúc khi Công ty cổ phần tập đoàn liên kết Việt Nam đã đăng ký không đúng địa chỉ và gia đình không có ai bán hàng đa cấp. Phóng viên gọi vào số điện thoại người liên hệ thì chỉ thấy tiếng chuông nhưng không có người mở máy!

Cơ quan chức năng nói gì?

Ông Nguyễn Chí Dũng, Trưởng phòng quản lý thương mại, Sở Công Thương cho biết: Hoạt động bán hàng đa cấp tại Việt Nam được Nhà nước cho phép hoạt động. Theo quy trình, Cục quản lý cạnh tranh (Bộ Công Thương) là nơi cấp phép cho các công ty bán hàng đa cấp. Sau đó, các công ty chỉ cần nộp hồ sơ đăng ký bán hàng đa cấp đã được cấp phép cho Sở Công thương và nhận lại thông báo tiếp nhận hồ sơ là được hoạt động. Khó khăn nhất hiện nay là việc kiểm soát nội dung hội thảo, tuyên truyền và thực hiện trả thưởng của các công ty bán hàng đa cấp. Bởi hầu hết họ tuyên truyền nội dung không đúng theo đăng ký, nhưng rất khó kiểm soát, do các công ty bán hàng đa cấp đều thuê mượn nhà dân để hoạt động. Khi có đoàn tới kiểm tra, giám sát thì họ không tuyên truyền hoặc nếu có tuyên truyền cũng rất bí mật, những người muốn được tham gia thì phải có người quen dẫn dắt mới được vào. Sở Công thương cũng đã giao nhiệm vụ cho Chi cục quản lý thị trường kiểm tra, giám sát các hoạt động của các công ty bán hàng đa cấp trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, đến thời điểm này mới chỉ phát hiện Công ty cổ phần Liên kết sản xuất - thương mại Việt Nam (gọi tắt là Công ty liên kết Việt) có hành vi lừa đảo. Còn lại vẫn chưa có phát hiện sai phạm của công ty bán hàng đa cấp nào tại địa bàn.

Như vậy, để tránh bị lừa bằng phương thức bán hàng đa cấp, người dân cần cảnh giác, tự bảo vệ quyền lợi của chính mình trước bất cứ lời yêu cầu bỏ ra một món tiền để mua sản phẩm cao gấp nhiều lần giá thị trường. Cùng với đó thì các cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc để điều tra, xử lý các hành vi vi phạm các quy định của pháp luật về bán hàng đa cấp. Đồng thời, tích cực tuyên truyền lồng ghép thông qua các cuộc họp của các cơ quan, đoàn thể và ở các xã, bản... giúp người dân cảnh giác trước những hình thức và thủ đoạn của bán hàng đa cấp.